همه چیز درباره بیش فعالی

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی چیست ؟

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع ترین اختلالات در دوران کودکی می باشد و می تواند در دوران بزرگسالی نیز ادامه داشته باشد .علائم آن شامل اشکال در تمرکز و توجه ، اشکال در کنترل رفتار ها و بیش فعالی می باشد.

مداخلات درمانی می توانند بسیاری از علائم را برطرف سازند ولی درمان قطعی برای آن وجود ندارد ..

ADHD دارای 3 زیر گروه می باشد :

1- نوعی که بیش فعالی غالب است :

در این نوع غالبا علائم فعالیت بیش از حد وجود دارد . البته علائم کمبود توجه نیز تا حدی دیده می شود .

2- نوعی که کمبود توجه غالب است :

در این نوع غالبا علائم کم تجهی و کاهش تمرکز دیده می شود ولی علائم بیش فعالی نیزتا حدی وجود دارد .

3- نوع ترکیبی :

شش علامت یا بیشتر از علائم بیش فعالی و شش علامت یا بیشتر از علائم کمبود توجه و تمرکز در شخص وجود دارد .

اکثر مبتلایان در این دسته قرار می گیرند .

علائم  ADHD‌ در كودكان :

كمبود توجه ، بيش فعالي و حركات تكانشي رفتار هاي اصلي ADHDهستند براي همه بچه ها اين امكان وجود دارد كه گاهي اوقات كم توجه ، پر تحرك و هيجان زده باشند ، اما براي كودكان ADHDاينگونه رفتار ها بسيار شديد تر است و در بسياري از اوقات وجود دارند .براي تشخيص گذاري كودك بايد علائم را براي 6 ماه يا بيشتر داشته باشد . همچنين بايد ميزان علائم از ساير كودكان هم سن و سال خود شديد تر باشد .

علائم كمبود توجه :

·       حواس پرتي ، عدم توجه به جزئيات ، فراموش كردن و تغيير مدام يك فعاليت به فعاليت ديگر

·       مشكل در تمركز بر روي چيزي

·       خسته شدن سريع از يك فعاليت بعد از چند دقيقه مگر اينكه آن كار را دوست داشته باشند .

·       مشكل در توجه كردن ، نتيجه گيري و تمام كردن كاري يا يادگيري جيزي جديد .

·       مشكل در تمام كردن كارها مخصوصا تكاليف مدرسه ( معمولا وسايل مربوط به آن كار را گم مي كنند مانند مداد ، يا اسباب بازي ها )

·       هنگام صحبت با آن ها به نظر مي آيد كه گوش نمي دهند

·       رويا پردازي دارند و به سادگي گيج مي شوند

·       مانند ديگران سريع و دقيق نمي توانند اطلاعات را پردازش كنند

·       در مقابل قانون مندي مقاومت مي كنند .

علائم پر تحركي :

·       مدام در جايشان وول مي خورند

·       بي وقفه حرف مي زنند

·       مدام با هر چيزي كه مي بينند بازي مي كنند

·       نمي توانند هنگام غذا خوردن ، سر كلاس و . . . يكجا بشينند

·       دائماً در حال حركتند

·       به سختي مي توانند كار هاي بي سر و صدا انجام دهند .

علائم تكانشي :

·       بسيار كم تحمل هستند

·       احساسات خود را بدون توجه به عواقب آن بیان می کنند .

·       نمي توانند براي آنچه مي خواهند يا براي نوبت خود در بازي صبر كنند

·       معمولا در حرف و كار ديگران  مي پرند

عدم تشخيص ADHD  به خاطر مسائل ديگر :

والدين و معلم ها ممكن است است واقعيت را كه كودكان با علائم كمبود توجه داراي اختلال هستند را انكار كنند زيرا اين كودكان معمولا ساكت هستند و كمتر تحرك دارند. .آن ها ممكن است ساكت در جايي بنشينند انگار كه در حال انجام كاري هستند اما در واقع معمولا به كاري كه دارند انجام مي دهند توجهي ندارند . آن ها ممكن است با بچه هايي مقايسه شوند كه داراي مشكلات ارتباطي هسيند . مثلا بزرگتر ها ممكن است گمان كنند كه كودكي با علائم پر تحركي و تكانشي تنها مشكل بيان احساسات و قانونمندي دارد .

تشخيص ADHD:

علائم ADHD  معمولا بسيار زود خود را در زندگي كودك  نشان مي دهند.. معمولا بين سن 3 تا 6 سالگي و چون علائم در فردي با فرد ديگر متفاوت است تشخيص اختلال مشكل مي شود. والدين ممكن است ابتدا متوجه شوند كه كودكشان نسبت به بچه هاي ديگر خيلي زود علاقه خود را به چيزي از دست مي دهد يا اينكه غير قابل كنترل مي شوند . معمولا معلم ها زود تر از ديگران علائم را در مي بابند هنگامي كه كودك قوانين را رعايت نمي كند يا دائما از كلاس خارج مي شود .

هيچ تستي نمي تواند تشخيص ADHD  براي كودك بدهد . در مقابل لازم است تا يك متخصص حرفه اي اطلاعات كودك ، خلقيات و مشخصات محيط وي را جمع آوري كند . والدين ممكن است در ابتدا بخواهند با پزشك كودك خود صحبت كنند . بعضي از متخصصان كودك مي توانند كودك را ارزيابي كنند ولي بسياري از آن ها خانواده را به يك متخصص روانپزشك كودك كه در زمينه اختلالات رواني كودكان تجربه كافي دارد ارجاع مي دهند . اين متخصصان ابتدا موارد غير از ADHD  را رد مي كنند . مثلا موقعيت هاي خاص يا اتفاقات خاصي در كودك مي توانند رفتار هاي شبيه ADHD  را به طور موقت ايجاد كنند .

از اين موقعيت ها  مي توان به موارد زير اشاره كرد :

·       تجربه كردن يك زخم تشخيص داده نشده كه ممكن است مربوط به يك بيماري ديگر باشد .

·       عفونت گوش مياني كه منجر به مشكلات شنوايي شده باشد

·       هر گونه مشكل شنوايي و بينايي تشخيص داده نشده

·       هر گونه مشكل پزشكي ديگر كه بر روي تفكر و رفتار تاثير گذار باشد

·       هر گونه مشكل ناتواني در يادگيري

·       عصبي بودن يا افسردگي يا هر گونه مشكل رواني كه علائم شبه ADHD  ايجاد كند

·       تحت تاثير قرار گرفتن به وسيله شرايطي خاص مانند فوت يكي از اعضاي خانواده ، طلاق ،از دست دادن شغل والدين

يك متخصص همچنين مدارك پزشكي و تحصيلي كودك را براي سرنخ بدست آوردن بررسي مي كند تا ببيند كه آيا شرايط خانه و مدرسه فرد غير متعارف يا استرس زا مي باشد يا نه . همچنين اطلاعاتي از والدين و معلم كودك گرفته مي شود . همچنين پرستار بچه يا هر فردي كه كودك را به خوبي مي شناسد و در ارتباط است ممكن است مورد سوال قرار گيرد .

متخصصين همچنين مي پرسند كه :

·       آيا رفتار ها شديد و طولاني مدت بوده و آيا بر تمام جنبه هاي زندگي كودك تاثير گذاسته يا نه ؟

·       آيا اين رفتار ها در اين كودك نسبت به هم بازي هاي او بيشتر ديده مي شود ؟

·       آيا رفتار ها مداوم هستند يا در مقابل يك موقعيت موقت به وجود مي آيند ؟

·       آيا اين رفتار ها تنها در مكان خاصي مانند كلاس ، خانه يا زمين بازي اتفاق مي افتند يا در همه جا وجود دارد ؟

متخصص توجه دقيقي به رفتار كودك در موقعيت هاي مختلف مي كند . بعضي از موقعيت ها كاملا قانونمند هستند و بعضي نيستند و  بعضي نياز به توجه كامل كودك دارند .بيشتر بچه هاي ADHD  هنگامي كه مورد توجه انفرادي هستند يا هنگامي كه آزادند كه فعاليت مورد علاقه خود را انجام دهند كنترل رفتاري بهتري دارند. اين گونه موقعيت ها در ارزيابي كم اهميت ترند . كودك ممكن است در موقعيت هاي ارتباطي با ديگران هم مورد ارزيابي قرار گيرد و گاهي ممكن است مورد تست هوش يا تستهاي تحصيلي قرار گيرد تا متوجه ناتواني هاي يادگيري او شوند .

در پايان  بعد از جمع آوري تمام اين اطلاعات اگر كودك داراي علائم تشخيص لازم ADHDبود اين اختلال براي او تشخيص داده مي شود .

علل ADHD  :

دانشمندان هنوز مطمئن نيستند كه علت ADHD  چيست با اينكه تحقيقات بسياري نشان مي دهند كه ژن ها نقش مهمي در اين مشكل دارند . مانند بسياري از بيماري هاي ديگر ADHD  احتمالا از مجموع چندين علت در كنار ژنتيك ايجاد مي شود دانشمندان به دنبال عامل هاي محيطي ممكن هستند و درباره نقش مشكلات مغزي ، تغذيه و محيط ارتباطي فرد مطالعه مي كنند .

ژنتيك :

ژنهاي به ارث رسيده از والدين نشان مي دهند كه ما كه هستيم . نتايج بسساري از تحقيقات بين المللي بر روي دوقلو ها نشان مي دهد كه ADHD  معمولا در بين اقوام بيشتر است . محققان به دنبال ژن هايي هستند كه انسان را در معرض بروز اختلال قرار مي دهند . دانستن ژن هاي دخيل در اين اختلال مي تواند به محققان براي جلوگيري از بيماري قبل از پيشرفت آن كمك كنند . شناسايي ژن ها همچنين به درمان بهتر اختلال منجر خواهد شد .

كودكان ADHD  كه نوع خاصي از يك ژن مخصوص را دارند داراي بافت مغزي نازكتري در نواحي مربوط به توجه هستند . اين تحقيق نشان مي دهد كه تفاوت هميشگي نيست وبا بزرگتر شدن كودك ، رشد كرده و به ضخامت نرمال مي رسد . علائم ADHD  آن ها نيز بهتر مي شود .

عوامل محيطي :

تحقيقات نشان ميدهد كه ارتباط بالقوه اي بين سيگار كشيدن و استفاده از الكل در دوران بارداري و ADHD  در كودكان وجود دارد . به علاوه کودکانی که در معرض مقادیر زیادی سرب قرار می گیرند مانند آنچه در لوله های آب و یا رنگ های ساختمانی قدیمی احتمال بیشتری برای ابتلا به این اختلال دارند .

صدمات مغزي :

كودكاني كه از ضربات مغزي رنج مي برند ممكن است رفتار هايي مشابه علائم ADHD  نشان دهند . با اين حال درصد پاييني از كودكان ADHD  از ضربه مغزي رنج مي برند .

شكر :

اين نظر كه شكر فرآوري شده منجر به ADHD  مي شود يا علائم را بدتر مي كند رايج است . اما بيشتر تحقيقات اين تئوري را رد كرده اند . در يك تحقيق ، محققان به كودكان هر روز غذا هاي شيرين ( شكر دار) دادند . در پايان اين كودكان هيچ تفاوتي را با كودكان ديگر از لحاظ نوع رفتار يا يادگيري نشان ندادند .

در تخقيقي ديگر به همه كودكان شيريني هايي بدون شكر اما شيرين داده شد . به مادران نيمي از كودكان گفته شد كه شيريني ها شكر دارند و به نيمي ديگر از مادران گفته شد كه شيريني ها شكر ندارند. در پايان ، مادران گروه اول ابراز مي كردند كه كودكشان پر تحرك تر شده اند . . زيرا مادران گروه اول نسبت به مادران گروه دوم به رفتار كودكانشان حساس تر شده بودند

افزودني هاي غذايي :

تحقيقي جديد در انگلستان  نشان ميدهد استفاده از يك سري مواد افزودني مانند رنگ هاي مصنوعي يا مواد نگه دارنده با پر تحركي ارتباط دارد . اما همچنان تحقيقات در اين باره ادامه دارد .

درمان ADHD:

امروزه درمان هاي موجود بر روي كاهش علائم ADHD  و افزايش كارآيي فرد تمركز دارند . درمان ها شامل دارو درماني ، انواع روان درماني ، آموزش و تمرين و يا تلفيقي از اين درمانهاست.

دارو درماني:

براي بسياري از كودكان ADHDدرمان دارويي  پر تحركي و حركات تكانشي را كاهش مي دهند و نوجه و يادگيري فرد را افزايش مي دهد .دارو ها همچنين ممكن است وضعيت بدني فرد را بهبود بخشد . با اين حال يك نوع درمان دارويي براي همه كودكان جوابگو نيست . يك كودك ممكن است دچار عوارض جانبي شود و كودك ديگر نشود . گاهي اوقات دارو ها و دوز هاي مختلفي بايد امتحان شوند تا به درمان مناسب كودك برسيم . كودكي كه درمان دارويي دارد بايد دائماً به وسيله دكتر و والدين كنترل شود .

در زير ليست دارو هاي مورد استفاده براي ADHDآمده است :

نام دارو

سن مورد استفاده

ADDERALL

3 سال به بالا

ADDERALL XR

6 سال به بالا

CONCERTA

6 سال به بالا

DAY TRANA

6 سال به بالا

DESOXYN

6 سال به بالا

DEXEDRINE

3 سال به بالا

DEXTROSTAT

3 سال به بالا

FOCALIN

6 سال به بالا

FOCALIN XR

6 سال به بالا

METADATE ER

6 سال به بالا

METADATE CD

6 سال به بالا

METHYLIN

6 سال به بالا

RITALIN

6 سال به بالا

RITALIN SR

6 سال به بالا

RITALIN LA

6 سال به بالا

STRATHERA

6 سال به بالا

VYVANSE

6 سال به بالا

 

عوارض جانبي دارو ها :

كاهش اشتها :

مطمئن باشيد كه كودك شما غذا هاي سالم مي خورد . اگر اين اثر بي اشتهايي ادامه پيدا كرد با دكتر وي صحبت نماييد . همچنين اگر در مورد رشد و وزن كودك خود نگران هستيد با دكتر مشورت نماييد .

مشكلات خواب :

اگر مشكل بي خوابي وجود دارد با دكتر مشورت نماييد تا دوز دارو را كاهش دهد يا از نوع ديگري استفاده نمايد . همچنين ممكن است دارو را صبح ها تجويز نمايد و دوز بعد از ظهر و غروب را حذف نمايد . همچنين استفاده از موارد ريلكس كننده مانند شير گرم ، موسيقي ملايم و فعاليت هاي آرام مي تواند كمك كننده باشد .

عوارض غير شايع :

گاهي كودكان دچار حركات ناگهاني ، تكراري و صداهايي به نام تيك مي شوند . . تغيير دوز و يا نوع دارو گاهي علائم را بهبود مي بخشند . گاهي نيز كودكان دچار تغييرات شخصيتي مي شوند مانند ماسكه شدن ( عدم تظاهر احساسات )

افزودن دیدگاه جدید